Een interview van Tom Dekker met Karin Terpstra. Karin is eigenaar van Bite Coaching en begeleidt jongeren naar een passende studie. Het interview gaat over studiekeuzebegeleiding en het proces naar een studiekeuze. Karin geeft ook tips & advies over hoe je een passende studie kan kiezen.

Link om het interview te beluisteren

De uitgeschreven tekst:

Tom: Kan je jezelf even kort voorstellen en iets vertellen over je achtergrond?

Karin: Ja, dat kan ik zeker! Mijn naam is Karin Terpstra. Ik ben sinds 7 jaar studiekeuzebegeleider en ik heb een eigen bureau daarvoor opgericht. Dat heb ik gedaan met een achtergrond die ik heb opgebouwd in Human Resource management. Daar heb ik heel veel kennis opgedaan over verschillende beroepen en functies en dat helpt erg in het kiezen van een toekomstbeeld. Studiekeuze en een beroepenbeeld past dan heel mooi bij elkaar. Over mijzelf, ik woon in Mijdrecht, ik ben getrouwd en heb twee dochters die op de middelbare school zitten. Dat komt nu ook in de buurt van studiekeuze inmiddels.

Tom: Jij begeleid jongeren naar een passende studie. Waarom hebben veel jongeren moeite met het maken van een studiekeuze?

Karin: Daar zijn verschillende redenen voor. De allerbelangrijkste reden is toch dat er een enorm groot aanbod is van studies is. Er is zoveel te kiezen. Dat het moeilijk gemaakt wordt en dat je eigenlijk niet meer gaat kijken wat er op de plank ligt maar dat je toch gaat kijken wie ben ik? En wat past bij mij? en op die manier het proces insteekt. Er zijn toch nog veel mensen die dat onvoldoende scherp hebben om te kiezen vanuit jezelf. En iedereen vindt het een heel belangrijk keuze moment. Als het een belangrijk keuzemoment is voor nu en voor de toekomst, je hoeft overigens niet meer voor 40 jaar een baan te kiezen, is het belangrijk om er als een proces naar te kijken en niet pas een half jaar van te voren te denken: “oja september ga ik studeren, wat zal ik eens doen?” Dat is onvoldoende goed doorgedrongen denk ik.

Tom: Hoe komt een passende studiekeuze tot stand?

Karin: Een passende studiekeuze komt tot stand door vooral te kijken naar wie je zelf bent. Vanuit de persoonlijkheid. De persoonlijkheid bestaat uit antwoorden op de vragen: “Wie ben ik? Wat kan ik? en wat vind ik leuk?” En bij dat wat kan ik? kun je nog zeggen: wat is nog ontwikkelbaar? En als die drie goed ingevuld zijn, die vragen over jezelf, dan heb je al een behoorlijke basis om te gaan kiezen. Dan weet je wie je bent, dan is je zelfbeeld compleet en van daauit kan je naar een juiste studiekeuze kijken. Dan vallen er dus heel veel zaken af. Er vallen ook een aantal zaken niet af en blijft de keuze nog steeds groot. Dan ga je je verder verdiepen in de studies. Dus het proces van eerst antwoord op die persoonlijkheidsvragen dan een aantal opties erbij pakken en je erg goed verdiepen en daarna de beslissende fase in en uiteindelijk kiezen.

Tom: Ik hoor van veel jongeren dat juist dat ontdekken wat je wilt behoorlijk ingewikkeld is. Als je geen idee hebt wie je bent en wat je wilt, hoe kan je daar dan achter komen?

Karin: Door naar mij te komen. Haha. Door in ieder geval een studiekeuzebegeleider in de arm te nemen, dat is altijd een goed idee. Maar als je dat nog niet wilt doen of eerst nog even zelf wilt zoeken dan kan je persoonlijkheids en studiekeuze testen doen. Er zijn verschillende persoonlijkheids- en studiekeuze testen die op internet verkrijgbaar zijn. Eerlijk gezegd vind ik ze niet allemaal even goed. Een enkele is wel goed. Maar als je vooral heel goed gaat nadenken over wie je nou eigenlijk bent en het gesprek aangaat. Dat is eigenlijk wel het belangrijkste. Dat je het gesprek aangaat met ouders en met vrienden en dat je je steeds af gaat vragen: “Wat vind ik daar nou eigenlijk van?” En wat het dan ook is, “wat vind ik van de vluchtelingen?, wat vind ik van het journaal?, wat vind ik van de hockey,? wat vind ik van de voetbal?” Op het moment dat je je eigen meningen gaat vormen en bewust daarmee omgaat, dan begint een persoonlijkheidsbeeld te ontstaan.

Tom: Is er met de komst van het leenstelsel en het vervroegde inschrijfmoment van 1 mei een extra druk komen te liggen op het maken van een goede studiekeuze? Er is nu ook een selectieprocedure op hogescholen waarin je moet ‘solliciteren’ voor een opleiding. Ik kan me voorstellen dat jongeren daardoor een extra druk ervaren om ‘goed’ te kiezen. Is dat ook jouw ervaring?

Karin: Dat is ook mijn ervaring ja. Het feit dat die selectiecriteria zijn aangescherpt en het keuzemoment naar voren wordt gehaald, is het voor studenten lastiger geworden om daar aan te voldoen. Eigenlijk begint het erop te lijken dat jongeren moeten solliciteren naar een opleidingsplek. Terwijl je in de leeftijdscategorie 17/18/19 eigenlijk helemaal niet aan toe bent. Je zou gewoon graag de studie van je keuze willen doen maar goed kiezen is belangrijk maar ook nog een voldoen aan de eisen van de opleiding. Dat is best een grote extra druk. Dat doet ment om die uitval te minimaliseren en dat betekent ook dat je aan de voorkant van het proces, een studiekeuze maken, dat je daar ook iets moet veranderen. Dat is meer keuzeles krijgen, zelf wijs worden over wie je bent en hoe je kiest. En dat zou je eigenlijk op de middelbare school of het voorgezet onderwijs willen hebben en als je het daar niet krijgt, moet je dat zelf doen of met behulp van studiekeuzebegeleiders. Er wordt veel van je gevraagd tijdens je studiekeuze.

Tom: Hoe kan je je goed voorbereiden op zo’n selectie?

Karin: Je gaat eigenlijk een soort CV, een curriculum vitae, maken. Je gaat daar inschrijven wie je bent en wat je hebt gedaan en alle interessante dingen die je in je leven al hebt gedaan. Aanvoerder van het hockey team tot en met keeper van de voetbal en alles wat daartussen zit zoals vrijwilligerswerk. Behalve als je er niet over kunt praten, dan moet je het er niet opzetten. Je dwingt jezelf om over jezelf na te denken en over die dingen te kunnen praten. Op die manier ben je wat beter bestand tegen de selecties. Ik kom toch nog vaak tegen dat jongeren geen goed antwoord hebben. Bewustwording is echt belangrijk en duidelijk aangeven wat je allemaal hebt gedaan en waarom je gemotiveerd bent natuurlijk.

Tom: Wat is de meeste voorkomende fout van jongeren die een studie kiezen?

Karin: Dat ze te laat beginnen met het keuzeproces en dat ze niet goed genoeg hebben nagedacht over: “wie ben ik nou eigenlijk?”. Als je denkt: “ik moet in september beginnen en ik schrijf me ergens in de zomer wel in.” dan kies je wat er nog over is of wat je op dat moment het leukste lijkt of je kiest wat mensen denken dat voor jou een geschikte studie zou zijn en dat zijn allemaal geen bewuste en overdachte keuzes. Daar kom je dan in oktober, als je gaat starten met je studie, al snel achter. Dan ben je al gestart en dan vindt je het toch niet leuk. Dat gebeurt. Dat is een groot probleem.
Tom: Oké. Begin op tijd. Veel jongeren bezoeken een open dag om zich te oriënteren op een studie. Als je een open dag of meeloopdag bezoekt, waar moet je dan op letten?

Karin: Bij de open dag is het eigelijk best wel een feestje op de scholen en universiteiten. Dan maken ze er een leuke dag van. Dan is het toch een beetje leuker dan dat het in de realiteit is maar dat geeft niet. Je kunt de sfeer proeven, je kunt goed rondkijken en je kunt in gesprek raken met studenten die hun studiekeuze al gemaakt hebben en waarom ze die keuzes gemaakt hebben. Je leert een heleboel zien, voelen en je kan waardevolle informatie ophalen. Dat is een open dag. De meeloop dag is een stukje serieuzer. Op de meeloopdag heb je al besloten dat je je wilt verdiepen in een bepaalde studie. Je gaat dan met studenten meelopen en kom je ook wat dieper in de kennis over die studie. Je gaat een college volgen en je kunt met studenten praten over de inhoud van hun vakgebied en dat maakt het erg interessant. Een grote tegenvaller bij open dagen, heb ik vaak gehoord, is dat de voorlichting op een open dag gegeven wordt door niet zo’n sprankelend type. Dat ze dan zeggen: “Ja, die studie is niks, het was zo saai”. Dat is toch een beetje een instinker. Want je moet niet alleen kijken wie daar een presentatie geeft maar vooral naar de inhoud ervan.

Tom: Kan je iets uitleggen over jouw studiekeuzebegleiding als jongeren bij jou komen en studiekeuzebegleiding willen inschakelen?

Karin: Ik start mijn studiekeuzebegleiding altijd met een intake gesprek. Ik leer dan de jongeren kennen en ik vertel kort iets over mezelf. Dat is best wel een belangrijke start, kennis maken. Dan gebruik ik wat testen en wat onderzoekjes en een aantal gesprekken. Het zal je niet verbazen dat mijn eerste studiekeuze test een persoonlijkheidstest is die aangeeft hoe iemand in elkaar zit en waartoe hij/zij gemotiveerd wordt. Dat vind ik een belangrijk uitgangspunt. Dat is de kapstok om de interesse testen, onderzoeken en gesprekken aan op te hangen. Ik maak dat persoonlijkheidsprofiel heel herkenbaar door door te vragen naar de dagelijkse praktijk. Vervolgens linken we de persoonlijkheid aan de interesses die ingevuld zijn, studie interesses, beroepen interesses, en komt er een redelijk beeld uit. Er valt dan een heleboel af en er komt een heleboel bij. Dat heleboel bij dat moeten we zo goed mogelijk zien te sluizen naar twee, drie of vier studies of studie richtingen. Het is ontzettend belangrijk dat we sluizen en de focus houden op wie ben ik? en wat past bij mij? ook al lijken een heleboel dingen ook interessant.

Tom: Jij besteedt ook aandacht aan de randvoorwaarden van een studiekeuze. Kan je daar iets over uitleggen?

Karin: Dat is inderdaad waar. De randvoorwaarden vind ik minstens zo belangrijk. Bij mij krijgen jongeren een advies over de studie en daarna over de randvoorwaarden. In die randvoorwaarden past bijvoorbeeld: is een grote of een kleine universiteit of hogeschool geschikt voor mij? heb ik wat meer begeleiding nodig in de opstap? Wil ik wel/niet op kamers? En kan ik dat al aan? Dat soort dingen vind ik ook erg belangrijk. Sommige universiteiten hebben ook een specifieke signatuur. Wagingen bijvoorbeeld kennen we als een belangrijke universiteit voor leefomgeving en milieu en ook daar kan je communicatie en economie studeren maar dan altijd met de signatuur van Wageningen. Dus als je denkt “ik vind Wageningen wel leuk maar ik houd niet van die signatuur” dan ga je daar niet communicatie of economie studeren. Dat is ook een belangrijke randvoorwaarde. Dat je kijkt naar het type hogeschool of universiteit. En de afstand natuurlijk.

Tom: Als jongeren nog niet toe zijn aan begeleidingstraject welke tip zou je geven voor jongeren die nu vastlopen in hun studiekeuze die ze vandaag nog kunnen doen?

Karin: Ga bewust op zoek naar de juiste studiekeuze. Ga bewust met jezelf afspreken dat je dat wilt gaan uitzoeken en neem vooral de tijd ervoor en neem geen overhaaste beslissingen. Daar bedoel ik mee dat als je denkt: “Ik zorg dat ik snel een antwoord heb en dat ik snel nog ergens kan instromen op een studie” dan ga je te snel. Overhaaste beslissingen zijn foute beslissingen, dat durf ik wel te stellen. Dus, tijd nemen en bewust kiezen.

Tom: Als jongeren met jou in contact willen komen, hoe kunnen ze jou dan bereiken?

Karin:
Via mijn website of via e-mail: info@bitecoaching.nl.

Tom: We zijn aan het einde gekomen van het gesprek, bedankt voor je tijd!

Karin: Ik wens iedere jongere een hoop succes!